Bycie zdradzonym przez bliską osobę jest bez wątpienia trudnym doświadczeniem. Odkrycie, że np. mąż ma kochankę może być szokujące i powodować skrajne uczucia wobec partnera. Różne emocje mieszają się w różnych proporcjach. Możesz czuć miłość, przywiązanie, ale też niechęć, odrazę i wściekłość. Możesz kochać i nienawidzić równocześnie. Niektóre osoby doświadczają poczucia pustki lub „zmrożenia” emocjonalnego. Każdy na swój sposób przeżywa takie zdarzenie. Niewierność partnera lub partnerki to kryzys, który zaburza poczucie bezpieczeństwa, dlatego przeżywanie silnych emocji w takich momentach jest naturalną i normalną reakcją. Jeśli jesteś w takiej sytuacji, przeczytaj nasz artykuł – został napisany, by wesprzeć Cię w rozpoznawaniu swoich emocji.
Dlaczego zdrada tak boli?
Dla wielu osób znajdujących się w partnerskiej relacji z drugą osobą szczerość i wzajemna troska są bardzo ważnymi wartościami i oczekują tego samego w zamian. Ważne dla nich jest poczucie bezpieczeństwa i pewność, że zawsze mogą polegać na sobie nawzajem. W związkach konsensualnie niemonogamicznych kluczowa jest obopólna zgoda w kwestii tego, w jakie relacje i w jakich warunkach osoby partnerskie mogą wchodzić. Natomiast w monogamicznych związkach osoby partnerskie często chcą być dla siebie nawzajem tymi jedynymi, chcą mieć siebie na wyłączność. Gdy partner/partnerka nie jest w stanie realizować tych założeń, u drugiej strony może pojawić się poczucie, że nic nie jest pewne i wszystko, w co wierzyliśmy, nie ma sensu. Co dzieje się, kiedy zdrada wychodzi na jaw?
Brak zaufania, bezradność, lęk przed opuszczeniem
Zdradzona osoba często całkowicie przestaje ufać swojemu partnerowi, przestaje także wierzyć we wszystko, co słyszy od niej lub niego. W konsekwencji wspólna wizja przyszłości może stawać się coraz bardziej mglista i odległa. Takie doświadczenie burzy poczucie bezpieczeństwa i powoduje cierpienie. Niewierność partnera może być nawet dla drugiej osoby traumatycznym doświadczeniem. Doświadczenie bycia zdradzonym sprawia, że ludzie czują się zawiedzeni i opuszczeni, co może też uruchomić dziecięce rany i lęk przed opuszczeniem. Często towarzyszy temu rozczarowanie, a także poczucie bezradności. Taka zdrada w związku romantycznym oczywiście różni się od doświadczenia zdrady w dzieciństwie tym, że taki związek można przecież opuścić. I jest to adaptacyjne zachowanie, ponieważ uczymy się, że jeśli ktoś nas oszukał i skrzywdził, to nie musimy tego tolerować i możemy zadbać o siebie. Tymczasem dziecko często nie może zerwać relacji z rodzicem, bo jest zależne i potrzebuje opiekuna, by przetrwać.
Poczucie zależności emocjonalnej i finansowej
Bywa jednak tak, że osoba zdradzona czuje, że nie ma wystarczająco dużo sił, by zakończyć związek. Może niekoniecznie dlatego, że partner jest niezbędny do przeżycia, ale dlatego, że jest uzależniona od miłości tej drugiej osoby, od bliskości emocjonalnej. Czasem ma to związek z lękiem przed samotnością. Nie można także pomijać faktu, że rozstanie oznacza zmiany w strukturze rodziny oraz często trudne decyzje ekonomiczne. Będąc w długotrwałym związku, partnerów łączy znacznie więcej niż wzajemne uczucia względem siebie. Często jest to kwestia wspólnego majątku czy zobowiązań finansowych. Z tego powodu osoby będące w formalnych związkach czasami odwlekają podjęcie ostatecznego kroku, jakim jest rozwód. Obawiają się procesu rozwodowego, możliwości obnażania intymnych szczegółów ich relacji zarówno przed sądem jak i przed oczami rodziny, znajomych i sąsiadów.
Nie odejdę ze względu na dzieci
Decyzja o rozstaniu bywa też trudna z uwagi na dzieci. Wielu rodziców zastanawia się, jak zakończenie związku z drugim rodzicem wpłynie na rozwój i szczęście ich dzieci. Często jest to powód, dla którego część osób doświadczających niewierności partnera postanawia uzdrowić swoje rany i dać jemu lub jej drugą (lub kolejną) szansę. Próbują odbudowywać nadszarpnięte zaufanie, co nie jest proste i może zająć naprawdę dużo czasu. Ta sytuacja wzmaga niepokój, powoduje napięcie w relacji i często wiąże się również z nasileniem się konfliktów.
Każda zdrada wzbudza wachlarz nieprzyjemnych emocji od złości, poprzez obrzydzenie, poczucie smutku i zawodu, żal, psychiczne cierpienie, a czasem także wstyd. Zraniony partner może brać na siebie odpowiedzialność za zdradę, zastanawiając się, co w nim samym/niej samej sprawiło, że towarzysz życia poszukiwał czułości, uwagi, intymności lub po prostu fizycznej przyjemności u kogoś innego. Wiele par w takim kryzysie rozstaje się. Jednak bolesne doświadczenia zostają ze zdradzoną stroną nawet długo po odejściu partnera i często odciskają swoje piętno na kolejnych związkach, które ta osoba zawiera.
PTSD po zdradzie – tak w miłości, jak na wojnie
Co wspólnego ma problem niewierności w związku z doświadczeniami weteranów wojennych? Okazuje się, że całkiem sporo. Podobnie jak przypadku innych nagłych i wstrząsających wydarzeń mających wpływ na zdrowie psychiczne człowieka, takich jak wypadek, napaść, katastrofy naturalne czy wojny, także doświadczenie zdrady w związku może wywołać objawy PTSD (ang. Post-Traumatic Stress Disorder – zespół stresu pourazowego). Jak rozpoznać PTSD po zdradzie? Najczęściej występujące symptomy to:
- bezsenność,
- utrata apetytu,
- utrata wagi,
- drażliwość,
- niestabilność emocjonalna,
- brak koncentracji,
- chwiejny nastrój.
Objawy stresu pourazowego pojawiają się zwykle jakiś czas po traumatycznym zdarzeniu, kiedy ustąpią pierwsze reakcje jak szok. Tak jak żołnierze po powrocie z misji miewają flashbacki, czyli bardzo żywe wspomnienia przywołujące silne przeżycia, tak osoby doświadczające traumy po zdradzie mogą zmagać się z niechcianymi, natrętnymi myślami i wyobrażeniami na temat romansu partnera, które powodują niepokój, odrętwienie, stany depresyjne. Myśli o problemie mogą zupełnie pochłonąć takie osoby i trudno wtedy jest im skoncentrować się na codziennych aktywnościach, ponieważ wciąż analizują swoją sytuację, przeżywając wciąż na nowo swój ból. Należy pamiętać, że nie każda osoba doświadczająca traumy przeżywa ją w taki sam sposób, a osoby bardziej odporne psychicznie mogą nie doznać traumy w przypadku niewierności partnera. Jeżeli jednak doświadczasz któregoś z powyższych symptomów, możesz potrzebować profesjonalnego wsparcia. W ramach samopomocy sięgnij po porady z artykułu “Jak żyć po zdradzie?”.
Mimo że bycie osobą zdradzoną to bardzo trudne doświadczenie, które może pozostawić w Tobie wiele bolesnych wspomnień, wyjście z tego kryzysu jest możliwe. Wszystko to, czego teraz doświadczasz, w końcu przestanie boleć. Dojdzie do tego szybciej, jeśli dasz sobie przestrzeń na rekonwalescencję – na przykład, korzystając z naszych porad, jak poradzić sobie po zdradzie. Nie obawiaj się sięgnąć po pomoc specjalistów. Jesteśmy tu, by wesprzeć Cię w powrocie do wewnętrznej równowagi.
Agnieszka Dobroczyńska