Popęd seksualny jest naturalnym elementem naszego życia. Odczuwanie seksualnych pragnień jest powszechnym doświadczeniem niemal wszystkich ludzi, ale natężenie i charakter owych doświadczeń dla każdego jest inny. Popęd zmienia się również w zależności od wielu czynników, takich jak wiek, pora dnia czy moment cyklu miesięcznego. W naszym artykule odpowiemy na najczęstsze pytania na temat popędu seksualnego.
Co to jest popęd seksualny?
Popęd seksualny to naturalna psychologiczna i fizjologiczna potrzeba angażowania się w działania seksualne prowadzące do różnych form ekspresji seksualnej (takich jak masturbacja czy stosunek seksualny). Jest on warunkowany przez nasze układy hormonalne i neuroprzekaźniki, przede wszystkim przez testosteron, estrogen i dopaminę.
Od czego zależy popęd seksualny?
Na popęd seksualny wpływ ma wiele czynników, gdyż jest on złożonym zjawiskiem, na który wpływają wszystkie wymiary ludzkiej seksualności: wymiar biologiczny, psychiczny i społeczny, oraz pięć warstw seksualności (więcej o wymiarach i warstwach seksualności możesz przeczytać w naszym artykule “Przewodnik po seksualności”). W poniższym artykule skupimy się głównie na tym jak różne czynniki wpływają na biologiczny wymiar pociągu seksualnego.
Czy popęd seksualny zależy od wieku?
Zmiany fizyczne związane ze starzeniem mogą zmniejszyć pożądanie i fizjologiczną reakcję seksualną, a w rezultacie satysfakcję z seksu. Związane z wiekiem choroby, takie jak nadciśnienie i cukrzyca, oraz ich leczenie mogą również obniżyć pociąg i reakcję fizjologiczną, a tym samym satysfakcję seksualną. Co ciekawe, mężczyźni, którzy podzielają powszechnie obowiązujące przekonanie, że “prawdziwy” seks oznacza stosunek penis-wagina, mogą mieć trudności z czerpaniem przyjemności z seksu, gdy ich ciała zaczynają się zmieniać. Z kolei osoby akceptujące inne praktyki seksualne (np. skupienie się na pieszczotach zamiast stosunku płciowego) lub zmieniające swoje oczekiwania (np. akceptujące mniej częste orgazmy), są mniej podatne na zmiany w uzyskiwaniu satysfakcji seksualnej.
Nauka nie prezentuje przekonujących danych, że zmiany hormonalne mają bezpośredni wpływ na zmiany w funkcji seksualnej u zdrowych mężczyzn. W szczególności choroby sercowo-naczyniowe i metaboliczne wydają się odgrywać kluczową rolę w wielu przypadkach dysfunkcji seksualnych związanych z wiekiem.
Dyspareunia (ból odczuwany przy stosunku) jest najczęstszym problemem seksualnym wśród dojrzałych kobiet szukających porad ginekologicznych. Spadek poziomu androgenów nadnerczowych i braki estrogenu przyczyniają się do zmniejszenia pożądania zaobserwowanego u kobiet w okresie menopauzy. W związku z tym terapia hormonalna zastępcza może złagodzić te objawy.
Osoby charakteryzujące się wyższym poziomem ogólnego zdrowia fizycznego deklarują wyższą częstotliwość stosunków seksualnych i większe zadowolenie z życia seksualnego, i zależność ta dotyczy również osób starszych.
Czy popęd seksualny zależy od cyklu miesiączkowego?
Wiele kobiet doświadcza zwiększonego popędu w czasie owulacji (zazwyczaj pomiędzy 11 i 16 dniem cyklu), gdy poziom estrogenów jest najwyższy. Jednym z powszechnie spotykanych wyjaśnień wzrostu pożądania seksualnego jest biologiczna chęć ciała do rozmnażania się. Największą płodność osiągasz podczas owulacji, dlatego wzrost pożądania seksualnego może być odpowiedzią ewolucyjną mającą na celu zwiększenie szansy na rozmnażanie się. Oprócz wzrostu poziomu estrogenów w tym czasie wysoki jest również poziom oksytocyny i testosteronu – zarówno estrogeny jak i testosteron są głównymi hormonami odpowiedzialnymi za popęd seksualny. W związku z tym również w czasie menstruacji można doświadczać zwiększenia potrzeb seksualnych.
Inne czynniki wpływające na popęd – pora dnia, pora roku
Jak widzimy, na popęd seksualny wpływają różnorodne, mniej lub bardziej zależne od nas czynniki. Sonda przeprowadzona na grupie 2300 kobiet i mężczyzn sugeruje, że mężczyźni często doświadczają największego popędu w godzinach porannych, około 7 rano (kiedy następuje wzrost poziomu testosteronu), a kobiety w godzinach nocnych, między 23 i 1 w nocy. Z kolei miesiącami, w których najczęściej wyszukujemy w internecie fraz związanych z seksualnością, są czerwiec, lipiec i grudzień – słońce zwiększa ilość endorfin w naszej krwi, a zimno motywuje do szukania ciepła w objęciach osoby partnerskiej.
Należy jednak pamiętać, że są to uśrednione dane oparte na statystykach, a popęd jest skomplikowanym zjawiskiem, zależnym od wielu czynników biologicznych, psychospołecznych i behawioralnych. Zrozumienie tych zależności jest istotne dla utrzymania zdrowego życia seksualnego i budowania satysfakcjonujących relacji. Zmiany w popędzie są czymś normalnym i mogą być związane ze zmianą sytuacji życiowej (np. stres, urodzenie dziecka), ale mogą też być dla nas znakiem, że powinniśmy poświęcić naszemu ciału lub psychice więcej uwagi – wtedy warto wykonać odpowiednie badania i skonsultować problem ze specjalistą.
Źródła:
Markley, Charlotte and Patrick, Seasonal variation in internet keyword searches: a proxy assessment of sex mating behaviors, 2012The EFS and ESSM Sylabus of Clinical Sexuology, 2013